شش کشور اروپایی دیگر به اینستکس پیوستند. دولت‌های فرانسه، بریتانیا و آلمان در آستانه نشست کمیسیون مشترک برجام در ۱۵ آذر، از پیوستن این شش کشور به ساز و کار ویژه مالی اروپا استقبال کرده و از ایران خواستند «بدون معطلی» از گام‌های کاهش تعهد به برجام برگردد.

تلاش اتحادیه اروپا برای حفظ برجام (عکس: آرشیو)

به گزارش گاردین دولت‌های فرانسه، بریتانیا و آلمان روز شنبه ۳۰ نوامبر/۹ آذر از پیوستن شش کشور اروپایی دیگر به کانال اینستکس استقبال کردند. این شش کشور شامل بلژیک، دانمارک، فنلاند، هلند، نروژ و سوئد‌ می‌شود. اروپا برای «دورزدن» تحریم‌های ایالات متحده آمریکا علیه ایران و کاهش تبعات این تحریم‌ها که پس از خروج یکجانبه این کشور از برجام از سر گرفته شده، یک سازوکار مالی ویژه به ایران پیشنهاد کرد. از طریق سازوکار اینستکس ایران می‌تواند در قبال اعتبار مالی حاصل از فروش نفت، محصولات یا خدمات دریافت کند.

سه کشور فرانسه، بریتانیا و آلمان در بیانیه مشترکی اعلام کردند از پیوستن دیگر کشورهای اروپایی به این سازوکار که مثر آن در پاریس است، استقبال می‌کنند. در این بیانیه آمده است:

«به‌عنوان سهامداران پایه‌گذار کانال اینستکس، از تصمیم دولت‌های بلژیک، دانمارک، فنلاند، هلند، نروژ و سوئد برای پیوستن به اینستکس به گرمی استقبال می‌کنیم. اضافه شدن این شش عضو به‌عنوان سهامداران جدید، اینستکس را قوی‌تر خواهد کرد و نشانگر تلاش‌های اروپا برای تسهیل تجارت قانونی میان اروپا و ایران است. این اقدام بیان روشن ادامه تعهد ما به برجام است. ما تعهد کامل داریم که به تلاش‌هایمان برای رسیدن به یک راه حل دیپلماتیک در چهارچوب برنامه جامع اقدام مشترک ادامه دهیم».

در این بیانیه همچنین از ایران خواسته شده به برجام تعهد کامل داشته باشد و «بدون معطلی» از گام‌های کاهش تعهدات خود به توافق هسته‌ای برجام برگردد.

هنوز هیچ تراکنشی از طریق اینستکس ثبت نشده و این سازوکار تاکنون عملیاتی نشده است.

پیشتر لوان جاگاریان، سفیر روسیه در ایران نیز اعلام کرده بود مسکو آماده پیوستن به کانال ویژه مالی اروپا (اینستکس) است اما روسیه هنوز به صورت رسمی به اینستکس نپیوسته‌ است.

پس از خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای و اعمال تحریم‌های سنگین اقتصادی از سوی این کشور علیه ایران، مقامات جمهوری اسلامی اعلام کردند اگر اروپا به تعهدات بانکی و نفتی خود نسبت به ایران عمل نکند، به صورت گام به گام از برجام خارج شده و سطح غنی‌سازی اورانیوم را افزایش خواهند داد. جمهوری اسلامی تاکنون در چهار گام این مسئله را عملی کرده و رهبران اروپا به‌رغم ایجاد کانال مالی ویژه موسوم به اینستکس نتوانسته‌اند راه‌ حلی برای تنش‌های میان تهران و واشنگتن که مورد توافق هر دو طرف باشد، ارائه دهند.

تهران در گام چهارم کاهش تعهداتش به توافق هسته‌ای، بر اساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی در ۱۸ اردیبهشت سال جاری، قصد دارد سانتریفیوژهای نصب‌شده در تأسیسات زیرزمینی فردو را گازدهی کند. بر اساس توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ ایران متعهد شده بود از این مرکز برای تولید رادیو ایزوتوپ‌های پایدار استفاده کند و در آن غنی‌سازی اورانیوم انجام نشود.

از سوی دیگر در آستانه چهاردهمین نشست کمیسیون مشترک برجام در وین، عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی اعلام کرد وضعیت برجام خوب نیست. او برای مشورت‌ و نزدیک‌تر کردن مواضع جمهوری اسلامی و چین درباره برجام به چین سفر کرده است.

در همین زمینه: